Lẩu cá khoai

Cá khoai là một loại cá sống ở vùng nước mặn, chủ yếu là ở các vùng biển thuộc Duyên hải miền Trung của vùng biển Đông, Việt Nam (Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình, Vũng Tàu, phía bắc của tỉnh Thái Bình).

Ở một số địa phương khác cá khoai còn có tên là cá cháo vì khi nấu lên nó có thể nát nhừ ra như cháo.

Cá khoai có kích thước nhỏ dài khoảng 12-18 cm và chỉ to bằng 2 ngón tay người lớn ghép lại, thân tròn mềm, xương sụn và rất mềm, thịt trắng, không có vẩy. Phần lưng có vây dài và mỏng. Đuôi khá mềm và được chia làm đôi ở giữa.

Ngư dân vùng bãi ngang Quảng Bình thu hoạch cá khoai. (Ảnh: Đức Thọ/TTXVN)

Cá khoai là loại cá sinh sản theo hình thức đẻ trứng. Mùa sinh sản của chúng vào khoảng từ khoảng tháng 7- 8, tầm tháng 10 đến tháng 2 năm sau là thời điểm cá khoai rất nhiều (gọi là mùa cá khoai). Vì vậy, món lẩu cá khoai chỉ có trong thực đơn của các nhà hàng vào hai mùa Đông Xuân, nếu đi vào mùa Hè thì rất khó để bạn có thể thưởng thức trọn vẹn đặc sản hấp dẫn này.

Cá khoai trước khi nấu sẽ được làm sạch ruột, cắt bỏ đầu, bỏ đuôi rồi mới tẩm ướp gia vị. Có thể để nguyên con hoặc cắt khúc tùy theo người chế biến, thêm chút muối, tiêu hoặc ớt.

Nước lẩu cá khoai được nấu với một bí quyết đặc trưng gồm các thành phần nguyên liệu thông dụng như cà chua, nước cốt me, khế chua, dưa cải, măng chua, nấm,… và sẽ được nêm nếm sao cho thật vừa miệng. Khi nước lẩu sôi trên bếp thì cho cá vào chín tới để nước dùng đủ ngọt, vớt cá ra và thưởng thức ngay khi còn nóng để vị ngọt của cá còn nguyên và thịt cá mềm dai không bị nát hay tanh.

Ăn kèm lẩu cá khoai với một chút bún tươi và các loại rau sống ăn kèm thông thường. Lẩu cá khoai Quảng Bình đơn giản, không cầu kỳ, song vì vị tươi ngon của cá và hơn hết là sự chân chất đậm đà trong nêm nếm gia vị theo kiểu của người địa phương tạo ra hương vị rất đặc biệt khiến thực khách khó lòng quên được.

Thịt cá khoai chứa rất nhiều chất đạm, chất xơ, chất béo không no, có vị ngọt, tính mát, không độc, khi kết hợp chế biến thành lẩu thì không chỉ hấp dẫn bởi vị ngon, dễ ăn mà còn được xem là một trong những vị thuốc của Đông y.

Lẩu cá khoai có công dụng bổ hư, mát huyết, chữa đái tháo đường, sắc mặt hình thể khô khan, người mệt mỏi, đau đầu chóng mặt…

Là món một món ăn bổ dưỡng đại diện cho nền ẩm thực vốn đã phong phú của Quảng Bình, lẩu cá khoai đã được bình chọn là một trong 100 đặc sản tiêu biểu nhất Việt Nam.

Vào những ngày se lạnh, quây quần bên nhau và thưởng thức món lẩu cá khoai thì thật tuyệt vời!